επικοινώνησε: kontakto@thesperanto.eu

Το Άρθρο στην Εσπεράντο

Στην Εσπεράντο υπάρχει μόνο ένα οριστικό άρθρο, ίδιο για όλα τα γένη (αρσενικό, θηλυκό, μή δυαδικό και ουδέτερο) και τους αριθμούς. Δεν υπάρχει αόριστο άρθρο.

Andreas Zervas

1 min read

a woman is writing on a chalkboard on a chalkboard

Οριστικό άρθρο

Η Εσπεράντο διαθέτει μόνο ένα οριστικό άρθρο, το la. Η παρουσία του στην πρόταση δείχνει ότι ο ομιλητής μιλάει για κάτι συγκεκριμένο, το οποίο ο ακροατής ή αναγνώστης ήδη γνωρίζει ή μπορεί να αναγνωρίσει.

Το la δεν κλίνεται, ούτε παίρνει κάποια κατάληξη. Δηλαδή δεν επηρεάζεται από αριθμό ή γένος, και χρησιμοποιείται σπάνια με αντωνυμίες:

la domo = το σπίτι
la infanoj = τα παιδιά

Η θέση του la στην πρόταση

Το la τοποθετείται πριν από το ουσιαστικό και πριν από οποιοδήποτε επίθετο το συνοδεύει.

Παραδείγματα:

en la domo = στο σπίτι
ĉe la bela junulino = δίπλα στην όμορφη κοπέλα
pri la altaj domoj = για τα ψηλά σπίτια

Πότε χρησιμοποιείται:

Η χρήση (ή μη χρήση) του la αλλάζει το νόημα. Δείχνει αν το πρόσωπο ή πράγμα για το οποίο μιλάμε είναι γνωστό στον ακροατή ή άγνωστο / αδιάφορο.

Ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

Χρησιμοποιείται το άρθρο για διακριτά αντικείμενα η ύπαρξη των οποίων έχει αναφερθεί ή υπονοηθεί πριν:
- Mi trovis botelon kaj deprenis la fermilon. = Βρήκα ένα μπουκάλι και έβγαλα το καπάκι.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εκφράσει ολόκληρες τάξεις (ζώων, φυτών, κλπ) ή τύπους αντικειμένων (ωστόσο, μπορούμε να μιλήσουμε για ένα εκπρόσωπο του είδους στον ενικό, χωρίς άρθρο, και να εννούμε την καταγορία γενικά):
- La hundoj estas timindaj. = Τα σκυλιά είναι πιστά.
- Leono estas besto. = Το λιοντάρι είναι ζώο. →(Μιλάμε για το είδος λιοντάρι.)
Το συναντάμε σε επίθετα που λειτουργούν σαν ουσιαστικά:
- la blua = ο-η-το μπλε
Χρησιμοποιείται ακόμα και όταν επίθετα χρησιμοποιούνται σαν ονόματα των γλωσσών (αντίθετα, τα ονόματα γλωσσών που είναι ουσιαστικά δεν παίρνουν άρθρο - πχ Esperanto, Sanskrito, Ido, Volapuko):
- la angla = τα αγγλικά (δηλαδή "η αγγλική γλώσσα")
- la greka = τα ελληνικά (δηλαδή "η ελληνική γλώσσα")
Όταν μιλάμε για αναντικατάστατα μέλη του σώματος και παρόμοιους όρους, όπου σε άλλες γλώσσες χρησιμοποιούνται κτητικές αντωνυμίες:
- Li tranĉis la manon. = Έκοψε το χέρι του.
Μερικές φορές χρησιμοποιούμε το la όχι επειδή αναφέραμε κάτι, αλλά επειδή ο ακροατής μπορεί να το υποθέσει:
- Mi aĉetis aŭton, sed la motoro ne funkcias. = Αγόρασα ένα αυτοκίνητο, αλλά η μηχανή δεν δουλεύει.
  → Δεν έχουμε αναφέρει τη μηχανή, αλλά κάθε αυτοκίνητο έχει μηχανή.
Χρησιμοποιούμε επίσης το la όταν ο ακροατής βλέπει ή αντιλαμβάνεται άμεσα αυτό για το οποίο μιλάμε.
- La floroj odoras tre bone. Τα λουλούδια μυρίζουν πολύ ωραία.
  → Οι ακροατές πιθανότατα μυρίζουν ή βλέπουν τα λουλούδια.

Πότε δεν χρησιμοποιείται:

Δεν χρησιμοποιούμε το la όταν υπάρχει ήδη άλλος προσδιοριστής που δίνει στο ουσιαστικό οριστικότητα ή ατομικότητα. Τέτοιοι προσδιοριστές είναι:

κτητικές αντωνυμίες: mia, via, lia... (δικός-η-ο μου, δικός σου, δικός του ...)
Απλές Λέξεις Πίνακα με -u, -a, -es: tiu, ĉiu, kies... (εκείνος, καθένας, καθενός...)
ambaŭ (και οι δύο)
unu (όταν δεν σημαίνει αριθμό, αλλά λειτουργεί σαν αόριστο άρθρο με την έννοια “κάποιος”)